Czym jest smog? W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że smog powstaje w wyniku mie¬sza¬nia się powie¬trza z różnego rodzaju spalinami. Najdogodniejsze warunki dla smogu to bez¬wietrz¬na pogo¬da i duża wil¬got¬no¬ść. Zja¬wi¬sko to powstaje wtedy, gdy war¬stwa chłod¬niej¬szego powie¬trza, znaj¬du¬jąca się niżej, zatrzy¬my¬wana jest przez znaj¬du¬jącą się nad nią war¬stwę cie¬płego powie¬trza. Bywa tak naj¬cz꬜ciej pod¬czas wyżu atmos¬ferycznego i najczęściej występuje w miej¬scowo¬ściach poło¬żonych w natu¬ral¬nych obni¬że¬niach terenu.
Już dawno zauważono, że na smog najbardziej narażeni są mieszkańcy miast. Spaliny samochodowe oraz wyziewy zakładów produkcyjnych i gospodarstw domowych usytuowanych w znacznej ilości na obszarze miasta, powodują ogromne stężenie szkodliwych dla ludzi substancji. Jednak, dzięki radykalnym decyzją władz niektórych miast problem smogu nieco się zmniejsza; W Krakowie zakazano używania starych pieców węglowych tzw. kopciuchów, w których miejsce zalecono używanie ekologicznych systemów ogrzewania. Mimo tych wysiłków, sukces okazał się połowiczny, bowiem krakowska niecka sprawia, że gromadzi się nad miastem smog pochodzący z wyżej położonych okolicznych miejscowości, a te nie stosują zasad ekologii.
Spostrzeżenie to znajduje też odbicie na naszym terenie. O ile w centrum Myszkowa, gdzie dominuje wielorodzinna zabudowa można oddychać w miarę swobodnie, o tyle już na Światowicie, Mijaczowie, Nowej Wsi czy w Mrzygłodzie, a zwłaszcza w pobliskich Żarkach, niska zabudowa powoduje, że w mroźne dni powietrze jest nie do zniesienia. Mieszkańcy mówią, że przyczyną może być palenie zalegających przez lata obuwniczych odpadów poprodukcyjnych w piecach służących do ogrzewania domów.
Umieramy na potęgę
Z powodu smogu – jak podaje Dziennik Zachodni - niepalący mieszkańcy Śląska "wypalają" kilkanaście papierosów dziennie, a to prosta droga do nowotworu. Badania wykazały, że rocznie z powodu smogu umiera w Polsce około 45 tysięcy osób, co stanowi 12% wszystkich zgonów. Nic dziwnego, skoro w skład smogowego powietrza wcho¬dzą pyły zawie¬szone, wodo¬ro¬tlenki, tlenki azotu i siarki. Do naj¬groź-niej¬szych sub¬stan¬cji zali¬czane są pyły zawie¬szone (PM10 i PM 2,5), benzo(a)piren oraz tlenki azotu. Wg danych Euro¬pej¬skiej Agen¬cji Śro¬do¬wi¬ska opublikowanych już w 2013 roku w pierw¬szej dzie¬siątce ran-kingu miast o naj¬więk¬szym zanie¬czysz¬cze¬niu powie¬trza w Euro¬pie zna¬la¬zło się aż sześć pol¬skich aglo-me¬ra¬cji: Kra¬ków, Nowy Sącz, Gli¬wice, Zabrze, Sosno¬wiec i Kato¬wice i stan ten nie ulega poprawie, bo w mia¬stach tych przez ponad pół roku prze¬kra¬czane są normy stꬿe¬nia zanie¬czysz¬czeń powietrza. Ostatnie badania środowiskowe pokazują, że wśród polskich miast niespełniających norm zanieczyszczeń także Myszków znajduje poczesne miejsce.
Jak walczyć ze smogiem
Przede wszystkim edukacja - mówią ekolodzy, zdając sobie jednak sprawę, że bez poważnych inwestycji się nie obejdzie. Ale co zrobić z mieszkańcami, którzy świadomie trują? Którzy w swoich piecach palą śmieci w tym plastik i mnóstwo różnego rodzaju chemikaliów? W wielu miastach budzą się ruchy obywatelskie, które na portalach społecznościowych publikują zdjęcia dymiących trucicieli, a straż miejska wyposaża się w naszpikowane czujnikami drony badające jakość kominowych wyziewów.
To dopiero początek walki o środowisko. Szkoda, że te najbardziej skuteczne inicjatywy, takie jak wymiana kotłów i stosowanie innych rozwiązań ekologicznych powstają tak późno, i że nie wszyscy jeszcze rozumieją potrzebę stanowczej walki o środowisko.
Styczeń 2020